Wiosna na mokradłach

Chyba nie ma takiej osoby, która nie lubiłaby wiosny. Kiedy zimowe chłody, słoty i mgły ustępują ciepłu i słońcu, cała przyroda budzi się do życia. Tak też dzieje się na mokradłach, gdzie bogactwo gatunków powoduje, że każdy wiosenny dzień jest niezwykłym spektaklem.

Tegoroczna wyjątkowo mokra zima sprawiła, że zarówno Ilanka jak i Myśla w okolicach Dargomyśla wylały. Mokradła odtworzone tam w ramach projektu Fundacji Zielonej Doliny Odry i Warty wypełniły się wodą. Zmagazynują jej na tyle dużo, że ptaki i inne zwierzęta będą mogły się tam rozmnażać. A to właśnie ptasie toki czynią wiosnę na bagnach tak wyjątkową.

Różne gatunki mają różne sposoby na przypodobanie się partnerowi. Rozlewiska Ilanki w Lubiechni wypełniły się kolorową kaczą zgrają. Kaczory przybierają kolorowe pióra aby w ten sposób pokazać samicom swoją siłę i kondycję. A kaczki wybierają tego, którego barwy są najbardziej intensywne a upierzenie w dobrej kondycji. Trudno oderwać wzrok od mieniącej się zielenią i fioletem głowy płaskonosa, eleganckiego „fraka” rożeńca czy zielono-rudego „makijażu” cyraneczki.

Cyraneczka. Fot. Olga Betańska

Jednak nie tylko kaczory zachwycają swoimi kolorami. Ukryty wśród trzcin podróżniczek także dumnie prezentuje swoją barwną pierś. Dodatkowo zaznacza swój teren, przepięknym śpiewem. Jak na słowika przystało, może się pochwalić jedną z najpiękniejszych piosenek z mokradeł. Aby go usłyszeć trzeba wybrać się na bagna jeszcze przed wschodem słońca. Później zagłuszają do chóry kolejnych, budzących się wraz ze wschodzącym słońcem gatunków. Trzciny zaczynają okupować potrzosy. Na niskich łąkach jodłują krwawodzioby i głośno nawołują się czajki. Z wody słychać groźne pokrzykiwania łysek, które broniąc swojego terytorium, potrafią toczyć zacięte walki. Co chwile słychać też złowieszczy śmiech malutkiego perkozka. Głosy te nie milkną nawet nocą. Gdy zapadnie zmrok usłyszymy np. wodnika, którego przeraźliwy głos przestraszy nie jednego śmiałka.

Podróżniczek. Fot. Olga Betańska

Walka łysek. Fot. Olga Betańska

Czajka. Fot. Olga Betańska

Na śródleśnych stawach w okolicach Dargomyśla również nie jest cicho! Raz na jakiś czas rozlega się tam smętne zawodzenie samotnika. Tuż nad wodą słychać cichutkie popiskiwanie ropuch, które schodzą się tutaj z całej okolicy. Duże samice dzielnie niosą na swoich plecach mniejsze samce. Panowie mocno ściskają swoją partnerkę aby żaden rywal nie zajął ich miejsca. A gdy jakiś się zbliży, zaraz dostaje zniechęcającego kopniaka. Gdy już dotrą do wody, w tym miłosnym uścisku zwanym apleksusem, zanurzają się aby złożyć sznury jaj. Muszą uważać na prezentujące swoje wdzięki gągoły. Kaczory prezentują się zarzucając głowę na plecy i rozbryzgując wodę. Gdy kaczka wybierze partnera, założą wspólnie gniazdo w dziupli w pobliżu wody.

Ropuchy. Fot. Olga Betańska

Gągoł. Fot. Olga Betańska

Wiosną na każdym bagnie rozgrywają się niezwykłe sceny. Są miłosne pieśni i pokazy mody. Są prezentacje siły a czasem nawet zaciekłe walki. Wszystko po to aby dać życie kolejnemu pokoleniu. Jednak żeby to było możliwe, potrzebna jest woda. Wiele mokradeł jest w naszym kraju osuszane lub znika w wyniku ocieplenia klimatu. Dlatego tak cenne są takie działania jak projekt „Odtwarzanie mokradeł” Fundacji Zielonej Doliny Odry i Warty. Dzięki niemu powstały miejsca, które magazynują wodę, tworząc cenne siedliska dla wielu gatunków ptaków i nie tylko.

Łyska przeganiająca płaskonosy. Fot. Olga Betańska

Artykuł powstał w ramach projektu „Odtwarzanie mokradeł” przez Fundację Zielonej Doliny Odry i Warty. Wartość projektu to 2 453 080 zł. 1 772 350,30 zł pochodzi ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego a 312 767,70 zł ze środków budżetu Państwa. Fundusze EOG reprezentują wkład Islandii, Liechtensteinu i Norwegii w tworzenie Europy zielonej, konkurencyjnej i sprzyjającej integracji społecznej.
Istnieją dwa cele ogólne: ograniczenie nierówności ekonomicznych i społecznych w Europie i wzmocnienie relacji dwustronnych pomiędzy państwami-darczyńcami a 15 krajami UE z Europy Środkowej i Południowej i obszaru Morza Bałtyckiego. Trzy Państwa-Darczyńcy ściśle współpracują z UE w ramach Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym (EOG). Darczyńcy przekazali 3,3 miliarda euro
w ramach kolejnych programów funduszy w latach 1994–2014. Fundusze EOG na lata 2014–2021 wynoszą 1,55 miliarda euro.

Fundusze EOG są wspólnie finansowane przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię, których wkład oparty jest na ich PKB. Kwalifikowalność do Funduszy wynika ze spełnienia kryteriów określonych w ramach Funduszu Spójności UE przeznaczonego dla państw członkowskich, w których dochód krajowy brutto na mieszkańca jest niższy niż 90% średniej unijnej.